แสง

แสงกับการถ่ายภาพ

จริง ๆ เรื่องนี้ ถ้าเป็นหนังสือที่วางขายตามร้านหนังสือ เราควรเขียนเป็นเรื่องแรกเลยด้วยซ้ำ แต่นี่ของเราเป็นบล็อก เลยตามใจคนเขียนนิดหน่อย นึกเรื่องอะไรออก ก็เขียนเรื่องนั้น . . . 

การถ่ายภาพ หรือภาษาอังกฤษว่า Photography คือ การวาดภาพด้วยแสง  แสงเปรียบเหมือนสีที่จิตรกรใช้ในการวาดภาพ ถ้าเรามีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับแสงอย่างถ่องแท้ ลึกซึ้ง และทราบเทคนิคการเก็บแสงสีเป็นอย่างดี แน่นอนว่า เราจะได้ภาพสวย ๆ อย่างแน่นอน ดังนั้น "แสง" จึงมีความจำเป็นที่สุดต่อการถ่ายภาพ เหมือนจิตรกร ถ้าไม่มีสี ไม่ว่าจะเป็นสีน้ำ สีเทียน สีน้ำมัน หรือสีต่างๆ ก็ไม่รู้จะวาดภาพยังไง . . . เราก็เช่นกัน ถ้าไม่มีแสง ไม่ว่าจะแสงอาทิตย์ แสงเทียน แสงจากหลอดไฟ หรือแสงจากดวงจันทร์ ก็ไม่รู้จะถ่ายภาพยังไง ฉันใดก็ฉันนั้น . . .  

อันนี้เป็นความจริง สำหรับช่างภาพเลยนะครับ พึงระลึกไว้เสมอ

* ถ้าไม่มีแสง ก็ไม่ต้องถ่าย *

* ถ้าแสงไม่สวย ถ่ายออกมาก็ไม่สวย *

* ถ้าแสงธรรมชาติไม่มี ใช้แสงประดิษฐ์ได้ไหม? *

บล็อกนี้ ผมจะอธิบายเนื้อหาเกี่ยวกับแสงนะครับ เริ่มต้นด้วยประเภทของแหล่งกำเนิดแสงกันก่อน

แสงธรรมชาติ - คือแสงที่ได้จากดวงอาทิตย์ (หรือบางครั้งอาจเป็นดวงจันทร์) นั่นเอง แสงธรรมชาติเป็นแหล่งกำเนิดแสงที่ให้สีถูกต้องสวยงามเป็นธรรมชาติมากที่สุด

อุปสรรคของการใช้แสงธรรมชาติถ่ายภาพ คือมักไม่สามารถกำหนด หรือบังคับแสงให้ไปในทิศทางที่เราต้องการ หรือไม่สามารถควบคุมปริมาณความเข้มของแสงได้ ทำได้อย่างดีแค่ดัดแปลงนิดหน่อย เช่น การใช้รีเฟล็กซ์สะท้อนแสงอาทิตย์ เพื่อไม่ให้นางแบบของเราโดนแสงที่แข็งเกินไป (ทำให้ไม่สวย) เป็นต้น ผมมีเขียนไว้ในอีกบล็อกนึงอยู่แล้วนะครับ ลองไปหาอ่านกันดู

นอกจากนี้เรายังไม่สามารถบังคับให้ฟ้าสวย หรือบังคับให้มีเมฆมาก หรือทำให้แสงนุ่ม แสงแข็ง หรือเป็นไปตามที่เราต้องการได้ ทุกอย่างแล้วแต่ดวงทั้งสิ้น ดังนั้นการถ่ายภาพด้วยแสงธรรมชาติ จึงต้องมีการวางแผนมาเป็นอย่างดี เนื่องจากสภาพแสงมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

แสงประดิษฐ์ - คือแสงที่ได้จากสิ่งประดิษฐ์ต่าง ๆ เช่นแสงจากหลอดไฟฟ้า แสงแฟลช การถ่ายภาพด้วยแสงประดิษฐ์จะสามารถควบคุมทิศทางความเข้ม ตลอดจนตำแหน่งของแหล่งกำเนิดแสงได้ ซึ่งทำให้ได้รับความสะดวกกว่าการใช้แสงธรรมชาติ

แสงประดิษฐ์ แบ่งเป็นชนิดต่าง ๆ ดังนี้

- แสงประดิษฐ์ในสิ่งแวดล้อม เช่น ไฟตามท้องถนน ไฟในสถานที่ สำหรับแสงประเภทนี้ เราควบคุมอะไรไม่ได้ครับ ทำได้อย่างดีที่สุด ก็คือย้ายตัวเองไปยังตำแหน่งที่เราจะได้แสงที่ต้องการ (เลือกมุมแสง หรือหาทิศทางแสง) พูดง่าย ๆ คือ เล่นกับทิศทางแสงนั่นเอง

- แสงที่คนถ่ายเป็นผู้ประดิษฐ์เอง เช่น แฟลชติดหัวกล้อง แฟลชแยก ไฟสตูดิโอ อันนี้เราจัดวางได้ตามสบายเลยครับ ยิ่งมีอุปกรณ์เยอะ ยิ่งได้เปรียบ (แต่ก็เปลืองเงินนะครับ) เราสามารถวางแสงเพื่อถ่ายแบบ ตามแสง ย้อนแสง ทำไรผม แสงข้าง แสงเพื่อถ่ายแนวเรมบรันต์ หรืออะไรก็ได้ สุดแท้แต่ . . .

ในหัวข้อต่อ ๆ ไปจะมีการอธิบายเกี่ยวกับการใช้แฟลช ทั้งแฟลชติดหัวกล้อง แฟลชแยก แฟลชหลายตัว หรือการใช้ไฟสตู (หรือไฟสตูดิโอ ช่างภาพเค้านิยมเรียกกันสั้น ๆ แบบนี้นะครับ)